Constipatie en aambeien - Tips voor een gezond leven

1. Constipatie en aambeien - wat zijn dat?
Wat is constipatie?
Constipatie is een veel voorkomende spijsverteringsstoornis die wordt gekenmerkt door problemen of het onvermogen om regelmatige stoelgang te hebben. Deze aandoening kan acuut of chronisch zijn. Acute constipatie is een tijdelijke aandoening, vaak veroorzaakt door veranderingen in het voedingspatroon of stress. Chronische constipatie kan daarentegen maanden of zelfs jaren aanhouden en vereist medisch ingrijpen.
Constipatie kan worden gekenmerkt door verschillende symptomen:
- Onregelmatige stoelgang (minder dan drie keer per week);
- Moeilijke of pijnlijke stoelgang;
- Een gevoel van onvolledige lediging van de darmen;
- Harde of kleine ontlasting.
De oorzaken van obstipatie kunnen gevarieerd zijn, waaronder onvoldoende vezelinname, gebrek aan vocht, gebrek aan fysieke activiteit, stress, veranderingen in de routine of levensstijl, en het gebruik van bepaalde medicijnen.
Constipatie kan ook een symptoom zijn van andere aandoeningen, zoals het prikkelbare darm syndroom (IBS), hypothyreoïdie of neurologische aandoeningen. Daarom is het belangrijk om een arts te raadplegen als de symptomen van obstipatie aanhouden of verergeren.
Wat zijn aambeien?
Aambeien zijn gezwollen en ontstoken aderen in het gebied van het rectum en de anus die pijnlijk en ongemakkelijk kunnen zijn. Ze zijn onderverdeeld in twee hoofdtypen: interne en externe aambeien.
Interne aambeien bevinden zich in het rectum en zijn meestal niet zichtbaar of voelbaar. Ze veroorzaken meestal geen pijn, maar kunnen leiden tot bloedingen tijdens de stoelgang.
Uitwendige aambeien bevinden zich onder de huid rond de anus en kunnen zichtbaar en voelbaar zijn. Ze veroorzaken vaak pijn, jeuk en bloedingen. In sommige gevallen kunnen zich in deze aambeien bloedstolsels vormen, waardoor ze nog pijnlijker worden.
Aambeien kunnen het gevolg zijn van verschillende factoren, waaronder chronische obstipatie.
Symptomen van aambeien zijn onder meer:
- Bloeden tijdens stoelgang;
- Jeuk en irritatie in de anus;
- Pijn en ongemak;
- Gezwollen gebieden rond de anus;
- Uitstekende aambeien die kunnen aanvoelen als knobbeltjes rond de anus.
Het is belangrijk op te merken dat deze symptomen ook door andere ziekten kunnen worden veroorzaakt, dus een medisch onderzoek is noodzakelijk voor een nauwkeurige diagnose en passende behandeling.
2. Oorzaken van constipatie en aambeien
Constipatie
Constipatie kan worden veroorzaakt door een aantal factoren, meestal gerelateerd aan levensstijl, eetgewoonten of medische aandoeningen. Laten we ze in meer detail bekijken:
Voedingsfactoren
De meest voorkomende oorzaak van constipatie is onvoldoende vezelinname. Vezels spelen een sleutelrol bij het handhaven van een normale darmperistaltiek. Ze voegen volume toe aan de ontlasting, waardoor deze gemakkelijker door de darmen kan bewegen.
Uitdroging
Onvoldoende vochtinname kan ook leiden tot constipatie. Water is nodig om de ontlasting zachter te maken en de doorgang ervan door de darmen te vergemakkelijken. Wanneer het lichaam uitgedroogd is, nemen de darmen meer water uit de ontlasting op, waardoor deze hard en moeilijk te passeren is.
Gebrek aan fysieke activiteit
Lichamelijke activiteit stimuleert de darmperistaltiek. Gebrek aan lichaamsbeweging kan het spijsverteringsstelsel vertragen en tot constipatie leiden.
Vertraging van de stoelgang
Het uitstellen van de stoelgang kan leiden tot obstipatie. Wanneer iemand de noodzaak om naar het toilet te gaan negeert, kan dit leiden tot verharding van de ontlasting en problemen bij het uitdrijven ervan. Dit gebeurt vaak bij mensen met stressvolle of drukke werkschema's.
Medische aandoeningen en medicijnen
Bepaalde medische aandoeningen, zoals het prikkelbare darm syndroom (IBS), diabetes, hypothyreoïdie en neurologische aandoeningen, kunnen constipatie veroorzaken. Bepaalde medicijnen, waaronder pijnstillers, antidepressiva en maagzuurremmers, kunnen ook constipatie als bijwerking hebben.
Aambeien
Aambeien zijn het resultaat van verhoogde druk in de aderen van de anus en het rectum, wat leidt tot zwelling en ontsteking. Hier zijn enkele van de belangrijkste redenen voor het voorkomen ervan:
Chronische constipatie en overbelasting tijdens de stoelgang
Constipatie en inspanning tijdens de stoelgang zijn belangrijke factoren bij de ontwikkeling van aambeien. De druk die wordt uitgeoefend op de aderen in het onderste deel van het rectum kan deze vergroten en ontsteken, wat kan leiden tot aambeien.
Diarree
Frequente diarree kan ook aambeien veroorzaken. Langdurige diarree irriteert de aderen in de anus en het rectum, wat tot ontstekingen kan leiden.
Zwangerschap
Tijdens de zwangerschap kan een verhoogde druk in de buikstreek als gevolg van de groeiende foetus aambeien veroorzaken. Hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap kunnen ook een rol spelen bij de ontwikkeling van aambeien.
Overgewicht en obesitas
Overgewicht verhoogt de druk op de aderen in de anus en het rectum. Dit geldt vooral voor mensen met centrale obesitas, waarbij vet zich rond de buik ophoopt.
Langdurig zitten of staan
Langdurig zitten of staan kan druk uitoefenen op de aderen in de anus en het rectum. Dit is een veelvoorkomend probleem voor mensen met een kantoorbaan of beroepen waarbij langdurig staan vereist is.
Oude leeftijd
Naarmate we ouder worden, kunnen de weefsels die de aderen in het rectum en de anus ondersteunen, verzwakken en uitrekken, waardoor het risico op aambeien toeneemt.
3. Symptomen
Constipatie symptomen
Obstipatie presenteert zich met een verscheidenheid aan symptomen die kunnen variëren van mild tot ernstig. Hier zijn enkele van de belangrijkste symptomen die u mogelijk opmerkt bij obstipatie:
Onregelmatige stoelgang
Een van de belangrijkste symptomen van obstipatie is een afname van de frequentie van de stoelgang. Er is doorgaans sprake van constipatie als u minder dan drie stoelgangen per week heeft. In sommige gevallen hebben mensen slechts één of twee keer per maand stoelgang.
Moeilijkheden met stoelgang
Obstipatie wordt vaak geassocieerd met persen en persen om een stoelgang te hebben. Ontlasting kan hard en droog zijn, waardoor het moeilijk is om deze uit te scheiden.
Een gevoel van zwaarte
Veel mensen met obstipatie hebben het gevoel dat ze hun darmen niet volledig kunnen legen. Dit gevoel van onvolledige lediging van de darmen kan gepaard gaan met ongemak en irritatie in de buikstreek.
Buikpijn en een opgeblazen gevoel
Constipatie leidt vaak tot buikpijn en een opgeblazen gevoel. Deze symptomen zijn het gevolg van het vasthouden van ontlasting en gas in de darmen. De zwelling kan extra ongemak en een zwaar gevoel in de buik veroorzaken.
Anorexia en vermoeidheid
Constipatie kan de eetlust beïnvloeden en tot anorexia leiden. Sommige mensen verliezen hun interesse in voedsel, wat kan leiden tot gewichtsverlies. Chronische constipatie kan vermoeidheid en algemene malaise veroorzaken.
Symptomen van aambeien
Aambeien vertonen een verscheidenheid aan symptomen die kunnen variëren in ernst en intensiteit. Hier zijn enkele van de meest voorkomende symptomen van aambeien:
Bloeding tijdens stoelgang
Een van de meest voorkomende symptomen van aambeien is bloeding tijdens de stoelgang. Bloedingen zijn meestal helderrood en zijn te zien op het toiletpapier of in de toiletpot. Dit symptoom kan alarmerend zijn, maar is in de meeste gevallen niet ernstig.
Jeuk en irritatie
Aambeien veroorzaken vaak jeuk en irritatie in het anusgebied. Deze jeuk kan erg ongemakkelijk zijn en bij krabben tot verdere irritatie en ontsteking leiden.
Pijn en ongemak
Uitwendige aambeien kunnen pijnlijk zijn, vooral als er zich bloedstolsels in vormen. De pijn kan variëren van mild tot ernstig en kan verergeren als u zit of stoelgang heeft. Interne aambeien zijn meestal niet pijnlijk, tenzij ze verzakken (buiten de anus gaan).
Gezwollen gebieden rond de anus
Externe aambeien kunnen verschijnen als gezwollen knobbeltjes rond de anus. Deze hobbels kunnen pijnlijk aanvoelen en ongemak veroorzaken tijdens het zitten of lopen.
Prominente aambeien
Interne aambeien kunnen verzakken en buiten de anus uitsteken, vooral bij inspanning tijdens de stoelgang. Deze aandoening kan pijnlijk zijn en vereist dat de aambeien terug in het rectum worden teruggestuurd.
4. Diagnose
Constipatie
Het diagnosticeren van constipatie begint met een gedetailleerde medische geschiedenis en lichamelijk onderzoek. De arts zal vragen stellen over de symptomen, de duur en frequentie ervan, maar ook over de eetgewoonten en levensstijl van de patiënt.
Hier zijn enkele van de belangrijkste methoden voor het diagnosticeren van constipatie:
1. Medische geschiedenis en lichamelijk onderzoek
De initiële diagnose omvat het bespreken van de medische geschiedenis van de patiënt, inclusief de aanwezigheid van chronische ziekten, medicatiegebruik en familiegeschiedenis van spijsverteringsproblemen. Een lichamelijk onderzoek kan bestaan uit palpatie van de buik om te zoeken naar tekenen van zwelling of stevigheid.
2. Laboratoriumstudies
Bloedonderzoek kan helpen bij het identificeren van metabolische en hormonale stoornissen die constipatie kunnen veroorzaken. Tests kunnen tests omvatten voor glucose-, calcium- en schildklierhormoonspiegels.
3. Röntgenfoto
Abdominale röntgenfoto's kunnen ophoping van ontlasting in de darm aantonen. Contrastradiografie (bariumklysma) kan worden gebruikt om de dikke darm en het rectum zichtbaar te maken.
4. Colonoscopie en sigmoïdoscopie
Deze endoscopische onderzoeken maken directe visualisatie van de binnenkant van de dikke darm en het rectum mogelijk. Ze kunnen obstructies, poliepen, inflammatoire darmziekten of kanker detecteren. Bij een sigmoïdoscopie wordt alleen het onderste deel van de dikke darm onderzocht, terwijl bij een colonoscopie de gehele dikke darm wordt onderzocht.
Aambeien
Het diagnosticeren van aambeien begint ook met een medische geschiedenis en lichamelijk onderzoek. De arts zal vragen stellen over symptomen, zoals bloedingen, pijn en jeuk, maar ook over de eetgewoonten en levensstijl van de patiënt.
De belangrijkste methoden voor het diagnosticeren van aambeien zijn:
1. Visuele inspectie
Uitwendige aambeien zijn meestal zichtbaar bij onderzoek van de anus. De arts kan zwelling of ontstoken aderen rond de anus identificeren.
2. Digitaal rectaal onderzoek
Tijdens een digitaal rectaal onderzoek steekt de arts een vinger bedekt met een handschoen en glijmiddel in het rectum van de patiënt. Dit helpt de spiertonus te beoordelen en interne aambeien of andere abnormale formaties te detecteren.
3. Anoscopie
Anoscopie is een minimaal invasief onderzoek waarbij met een speciaal instrument (anoscoop) de binnenkant van de anus en het onderste deel van het rectum in beeld wordt gebracht. Deze methode maakt direct onderzoek van interne aambeien mogelijk.
4. Proctoscopie en sigmoïdoscopie
Proctoscopie en sigmoïdoscopie zijn endoscopische procedures waarmee een groter deel van het rectum en de dikke darm kan worden gevisualiseerd. Ze worden gebruikt om interne aambeien, poliepen of andere afwijkingen op te sporen.
5. Colonoscopie
Als de patiënt bloedingen of andere symptomen heeft die een gedetailleerder onderzoek vereisen, kan de arts een colonoscopie aanbevelen. Met deze procedure kan de hele dikke darm worden onderzocht en kunnen ernstigere ziekten zoals darmkanker worden uitgesloten.
5. Behandeling
Behandeling van constipatie
Behandeling voor constipatie kan veranderingen in levensstijl, aanpassingen van het dieet, medicijnen en, in zeldzame gevallen, medische procedures omvatten. Laten we elk van deze opties eens nader bekijken:
1. Veranderingen in levensstijl
Een van de meest effectieve manieren om constipatie te beheersen is door middel van veranderingen in levensstijl:
- Verhoog de fysieke activiteit: Regelmatige lichaamsbeweging kan de peristaltiek van de darmen stimuleren en de stoelgang gemakkelijker maken. Zelfs dagelijkse wandelingen kunnen een aanzienlijk positief effect hebben;
- Zorg voor een stoelgangroutine: Probeer elke dag op hetzelfde tijdstip te stoelgang te hebben, bij voorkeur na de maaltijd, wanneer de peristaltiek actiever is.
2. Veranderingen in voeding
Goede voeding speelt een sleutelrol bij het beheersen van constipatie:
- Verhoog de vezelinname: Het eten van meer fruit, groenten, volle granen en peulvruchten kan de peristaltiek aanzienlijk verbeteren. Streef naar ongeveer 25-30 gram vezels per dag;
- Voldoende water drinken: Goed gehydrateerd blijven is essentieel om de ontlasting zachter te maken en ze gemakkelijker te laten passeren.
3. Medicijnen
In sommige gevallen kunnen medicijnen nodig zijn om constipatie te behandelen:
- Laxeermiddelen: Er zijn verschillende soorten laxeermiddelen, waaronder bulk-, osmotische en stimulerende laxeermiddelen. Ze worden gebruikt bij ernstige gevallen van obstipatie of wanneer veranderingen in het dieet en de levensstijl niet voldoende zijn;
- Smectieten en verzachtende middelen: deze medicijnen kunnen de ontlasting verzachten en gemakkelijker maken.
4. Medische procedures
Voor chronische of gecompliceerde obstipatie kunnen medische procedures noodzakelijk zijn:
- Biofeedback: Deze therapie helpt patiënten te leren hoe ze de bekkenbodemspieren kunnen controleren en de stoelgang kunnen verbeteren;
- Chirurgie: In zeldzame gevallen waarin constipatie het gevolg is van een anatomisch probleem of obstructie, kan een chirurgische ingreep noodzakelijk zijn.
Behandeling van aambeien
De behandeling van aambeien varieert afhankelijk van de ernst van de symptomen en kan thuiszorg, medicijnen en medische procedures omvatten.
1. Huishoudelijke zorg
Veel gevallen van aambeien kunnen thuis effectief worden behandeld:
- Warme baden: Meerdere keren per dag 10-15 minuten in een warm bad zitten kan pijn en ontsteking helpen verminderen;
- Goede hygiëne: Het handhaven van een goede hygiëne in het anale gebied en het vermijden van het gebruik van agressieve of geurige producten kan irritatie verminderen.
2. Geneesmiddelen
Er kunnen verschillende medicijnen worden gebruikt om de symptomen van aambeien te verlichten:
- Crèmes en zalven: Producten die hydrocortison of andere ontstekingsremmende ingrediënten bevatten, kunnen jeuk en pijn verminderen;
- Pijnstillers: Geneesmiddelen zoals paracetamol of ibuprofen kunnen pijn en ontstekingen helpen verlichten.
3. Medische procedures
In ernstigere gevallen van aambeien kan de arts medische procedures aanbevelen:
- Sclerotherapie: injectie van een oplossing in de aambei die ervoor zorgt dat de aderen krimpen en de symptomen verlichten;
- Elastiekjesligatie: Kleine elastiekjes worden rond de basis van de aambei geplaatst, waardoor de bloedtoevoer wordt afgesloten, waardoor deze uitdroogt en eraf valt;
- Infraroodcoagulatie: gebruikt infraroodlicht om de aderen in de aambei te coaguleren;
- Hemorrhoidectomie: chirurgische verwijdering van aambeien, meestal gebruikt in ernstige of aanhoudende gevallen.
6. Wanneer moet u medische hulp zoeken?
Constipatie en aambeien zijn veel voorkomende aandoeningen die met succes kunnen worden behandeld met thuiszorg en veranderingen in levensstijl. In sommige gevallen is het echter noodzakelijk om medische hulp te zoeken om complicaties te voorkomen of om een effectievere behandeling te krijgen.
Wanneer moet u medische hulp zoeken bij constipatie?
Duur van de symptomen
Als de constipatie langer dan drie weken aanhoudt ondanks veranderingen in het dieet en de levensstijl, is het tijd om naar een arts te gaan. Chronische constipatie kan een teken zijn van ernstigere gezondheidsproblemen die medisch ingrijpen vereisen.
Sterke pijn
Ernstige buikpijn die niet verdwijnt na een stoelgang of die niet door andere factoren wordt verklaard, vereist onmiddellijke medische evaluatie. Dit kan een teken zijn van darmobstructie of andere ernstige aandoeningen.
Bloeden
Als u bloed in uw ontlasting of rectale bloeding opmerkt, dient u onmiddellijk medische hulp in te roepen. Bloedingen kunnen een symptoom zijn van een anale fissuur, aambeien of ernstiger aandoeningen zoals darmkanker.
Onverklaarbaar gewichtsverlies
Als u onverklaarbaar gewichtsverlies ervaart dat gepaard gaat met obstipatie, kan dit een teken zijn van ernstige gezondheidsproblemen, zoals darmkanker. U dient onmiddellijk een arts te raadplegen.
Wanneer moet u medische hulp zoeken bij aambeien?
Zwaar of langdurig bloeden
Bloedingen uit de anus zijn een veel voorkomend symptoom van aambeien, maar als de bloeding hevig is of langer dan een paar dagen aanhoudt, is het belangrijk om medische hulp in te roepen. Dit kan een teken zijn van ernstiger aandoeningen, zoals colorectale kanker of bloedarmoede.
Sterke pijn
Uitwendige aambeien kunnen pijnlijk zijn, vooral als zich bloedstolsels vormen. Als de pijn hevig is en niet wordt verlicht door huismiddeltjes, is het tijd om een arts te raadplegen. Het kan nodig zijn om het stolsel te verwijderen of een andere medische interventie uit te voeren.
Verzakking van aambeien
Als interne aambeien verzakken en niet naar het rectum kunnen terugkeren, kan hiervoor medisch ingrijpen nodig zijn. Verzakte aambeien kunnen aanzienlijk ongemak veroorzaken en het risico op infectie vergroten.
Gebrek aan verbetering na thuisbehandeling
Als uw aambeiensymptomen na twee weken thuisbehandeling niet verbeteren, is het tijd om medische hulp in te roepen. De arts kan sterkere medicijnen of procedures aanbevelen, zoals sclerotherapie of ligatie van elastiekjes.
Bij welke specialisten moet u terecht?
Als u medische hulp nodig heeft voor obstipatie of aambeien, kunt u verschillende specialisten raadplegen:
- Gastro-enteroloog: een specialist in het spijsverteringsstelsel die tests kan uitvoeren, zoals een colonoscopie, en een passende behandeling kan aanbevelen;
- Proctoloog: een specialist in rectale en anale ziekten die specifieke procedures kan uitvoeren om aambeien te behandelen;
- Huisarts: Kan uw symptomen beoordelen en u doorverwijzen naar de juiste specialist of een eerste behandeling voorstellen.
7. Conclusie
Constipatie en aambeien zijn aandoeningen die met succes kunnen worden beheerd en behandeld. Met de juiste informatie, preventie en behandeling is het mogelijk om de impact van deze problemen op het dagelijks leven te minimaliseren. Negeer de symptomen niet en zoek indien nodig medische hulp om een goede gezondheid en levenskwaliteit te behouden.
BRONNEN:
1. Mayo Clinic: Constipation symptoms and causes (26.05.2024)
2. NIDDK: Constipation (26.05.2024)
3. NIDDK: Hemorrhoids(26.05.2024)